Методическая копилка

Модераторы: Ильмухаметов А.Г., Куватова Г.Д., Сулейманов Р.Ф., Акьюлова Р.Р.

Re: Методическая копилка

Сообщение Габитова З.Г. » 10 фев 2016, 11:08

4-се дәрес
К.Тәңреҡолов “Дүрт миҙгел”.
Маҡсат: 1. Йыл миҙгелдәре тураһында алған белемдәрен тәрәнәйтеү.
2.Шиғыр йөкмәткеһе менән таныштырыу, тасуири уҡыу өҫтөндә эште дауам итеү.
3. Күрһәтеү алмаштары темаһын үҙләштереү.
Уҡыусыларҙың эшмәкәрленең эш төрҙәре.
“Йыл миҙгелдәре” темаһы буйынса һөйләргә өйрәтеү. Шиғырҙы тасуири итеп уҡыу. Тема буыйнса бер-берһенә һорауҙар биреү, бер-береһе менән әңгәмәләшеү. Һүрәттәр менән эш төрҙәрен башҡарыу. Уҡыусыларҙың бер-береһе менән аралашыуы, диалог төҙөү. Үҙҙәренең эшен тикшереү. Яҙыу күнекмәләрен үҫтереү. Һүҙлек диктанты яҙыу.
Күрһәтеү алмаштары темаһын нығытыу.
Дәрес барышы
I. Артикуляцион күнегеү.
Таң менән уян да
Болонға йүгереп сыҡ.
Ҡаршылар йымылдап
Шул саҡ шат ысыҡ.
(Р.Ниғмәтуллин).
II. Өй эшен тикшереү.
III. Белемде актуалләштереү.
1. 16-сы күнегеү.
2. Һүҙлек диктантты яҙҙырыу.
Һауа, көҙ, ҡояш, ағас, япраҡ, үлән, ҡоштар, ҡыш, ҡар, боҙ, саңғы, сана, һыуыҡ, һырғалаҡ, яҙ, тамсы, гөрләүек, бөрө, оя, сыйырсыҡ, ямғыр, йәшен, ялағай, йәй, еләк, йәшелсә, эҫе, йондоҙ, болот, ел, дауыл.
3. Һүҙҙәр экранда сыға, уҡыусылар үҙҙәренең эшен үҙҙәре тикшереү баһалайҙар.
4. Критерийҙар:
4) Хатаһыҙ йә бер хата “5”;
5) 2-3 хата “4” билдәһе;
6) 4-6 хата “3” билдәһе.
5. 17-се күнегеү. “Көҙ-рәссам” тексын тасуири уҡыу һәм эш төрҙәрен башҡарыу.
6. 18-се күнегеү. Эш төрө: Һеҙҙе уратып алған тәбиғәт тураһында әңгәмә ҡороғоҙ. Уҡытыусы уҡыусыларға эш төрөн башҡарыр өсөн, һүрәттәр, терәк һүҙҙәрҙе экран аша күрһәтә. Уҡыусылар бер-береһе менән аралашыу, бер-береһенә һорауҙар биреүҙе ойоштороу.
7. Уҡытыусы уҡыусыларҙы “Дүрт ҡыҙ” шиғырының йөкмәткеһен үҙләштереүгә әҙерләй:
1) Уҡыусылар, йылдың миҙгелдәрен һанап сығыу;
2) Һәр миҙгелдең айҙарын һанап сығыу.
3) Һәр миҙгел тураһында шиғыр юлдарын уҡыу;
4) һәр йыл миҙгеленең яҡынса үҙенсәлектәрен билдәләү;
5) Уҡытыусы уҡыусыларға дүрт миҙгел тураһында уҡыусыларҙың фекерҙәрен йомғаҡлай һәм шиғырҙың темаһын һәм унда нимәләр хаҡында яҙылыуын билдәләүҙе маҡсат итеп ҡуя.
IV. Яңы теманы үҙләштереү.
1. “Дүрт ҡыҙ” шиғырының йөкмәткеһен үҙләштереү буйынса эш төрҙәре:
а) һүҙлек өҫтөндә эшләү;
б) уҡытыусының шиғырҙы тасуири уҡыуы;
в) уҡыусыларҙың үҙаллыу уҡыуы;
г) шиғырҙы тусуири итеп уҡыусыларҙың уҡыуы;
д) бирем буйынса эш төрҙәрен башҡарыу;
е) шиғыр буйынса һәр миҙгел нимә эшләй?
ж) шиғырҙы тасуири уҡыу.
2. 20-се күнегеү.
3. Эш дәфтәре буйынса эш төрҙәрен башҡарыу.
4. Дәреслектәге һүҙлек һүҙҙәр менән эш (рамка эсендәге һүҙҙәр):
1) болот, йыһан, уңыш, бәхәс;
2) һүҙҙәрҙе иҫкә төшөрөү, һүҙлек менән эш;
3) һүҙбәйләнеш һәм һөйләмдәр уйлау.
V. Рефлексив анализ. Баһалау.
VI. Өйгә эш: 1. К.Тәңреҡолов “Дүрт миҙгел” шиғырын тасуири уҡырға.
2. Шиғырҙы ятларға.
Габитова З.Г.
 
Сообщения: 822
Зарегистрирован: 23 янв 2012, 03:17

Re: Методическая копилка

Сообщение Габитова З.Г. » 10 фев 2016, 11:08

4-се дәрес
К.Тәңреҡолов “Дүрт миҙгел”.
Маҡсат: 1. Йыл миҙгелдәре тураһында алған белемдәрен тәрәнәйтеү.
2.Шиғыр йөкмәткеһе менән таныштырыу, тасуири уҡыу өҫтөндә эште дауам итеү.
3. Күрһәтеү алмаштары темаһын үҙләштереү.
Уҡыусыларҙың эшмәкәрленең эш төрҙәре.
“Йыл миҙгелдәре” темаһы буйынса һөйләргә өйрәтеү. Шиғырҙы тасуири итеп уҡыу. Тема буыйнса бер-берһенә һорауҙар биреү, бер-береһе менән әңгәмәләшеү. Һүрәттәр менән эш төрҙәрен башҡарыу. Уҡыусыларҙың бер-береһе менән аралашыуы, диалог төҙөү. Үҙҙәренең эшен тикшереү. Яҙыу күнекмәләрен үҫтереү. Һүҙлек диктанты яҙыу.
Күрһәтеү алмаштары темаһын нығытыу.
Дәрес барышы
I. Артикуляцион күнегеү.
Таң менән уян да
Болонға йүгереп сыҡ.
Ҡаршылар йымылдап
Шул саҡ шат ысыҡ.
(Р.Ниғмәтуллин).
II. Өй эшен тикшереү.
III. Белемде актуалләштереү.
1. 16-сы күнегеү.
2. Һүҙлек диктантты яҙҙырыу.
Һауа, көҙ, ҡояш, ағас, япраҡ, үлән, ҡоштар, ҡыш, ҡар, боҙ, саңғы, сана, һыуыҡ, һырғалаҡ, яҙ, тамсы, гөрләүек, бөрө, оя, сыйырсыҡ, ямғыр, йәшен, ялағай, йәй, еләк, йәшелсә, эҫе, йондоҙ, болот, ел, дауыл.
3. Һүҙҙәр экранда сыға, уҡыусылар үҙҙәренең эшен үҙҙәре тикшереү баһалайҙар.
4. Критерийҙар:
4) Хатаһыҙ йә бер хата “5”;
5) 2-3 хата “4” билдәһе;
6) 4-6 хата “3” билдәһе.
5. 17-се күнегеү. “Көҙ-рәссам” тексын тасуири уҡыу һәм эш төрҙәрен башҡарыу.
6. 18-се күнегеү. Эш төрө: Һеҙҙе уратып алған тәбиғәт тураһында әңгәмә ҡороғоҙ. Уҡытыусы уҡыусыларға эш төрөн башҡарыр өсөн, һүрәттәр, терәк һүҙҙәрҙе экран аша күрһәтә. Уҡыусылар бер-береһе менән аралашыу, бер-береһенә һорауҙар биреүҙе ойоштороу.
7. Уҡытыусы уҡыусыларҙы “Дүрт ҡыҙ” шиғырының йөкмәткеһен үҙләштереүгә әҙерләй:
1) Уҡыусылар, йылдың миҙгелдәрен һанап сығыу;
2) Һәр миҙгелдең айҙарын һанап сығыу.
3) Һәр миҙгел тураһында шиғыр юлдарын уҡыу;
4) һәр йыл миҙгеленең яҡынса үҙенсәлектәрен билдәләү;
5) Уҡытыусы уҡыусыларға дүрт миҙгел тураһында уҡыусыларҙың фекерҙәрен йомғаҡлай һәм шиғырҙың темаһын һәм унда нимәләр хаҡында яҙылыуын билдәләүҙе маҡсат итеп ҡуя.
IV. Яңы теманы үҙләштереү.
1. “Дүрт ҡыҙ” шиғырының йөкмәткеһен үҙләштереү буйынса эш төрҙәре:
а) һүҙлек өҫтөндә эшләү;
б) уҡытыусының шиғырҙы тасуири уҡыуы;
в) уҡыусыларҙың үҙаллыу уҡыуы;
г) шиғырҙы тусуири итеп уҡыусыларҙың уҡыуы;
д) бирем буйынса эш төрҙәрен башҡарыу;
е) шиғыр буйынса һәр миҙгел нимә эшләй?
ж) шиғырҙы тасуири уҡыу.
2. 20-се күнегеү.
3. Эш дәфтәре буйынса эш төрҙәрен башҡарыу.
4. Дәреслектәге һүҙлек һүҙҙәр менән эш (рамка эсендәге һүҙҙәр):
1) болот, йыһан, уңыш, бәхәс;
2) һүҙҙәрҙе иҫкә төшөрөү, һүҙлек менән эш;
3) һүҙбәйләнеш һәм һөйләмдәр уйлау.
V. Рефлексив анализ. Баһалау.
VI. Өйгә эш: 1. К.Тәңреҡолов “Дүрт миҙгел” шиғырын тасуири уҡырға.
2. Шиғырҙы ятларға.
Габитова З.Г.
 
Сообщения: 822
Зарегистрирован: 23 янв 2012, 03:17

Re: Методическая копилка

Сообщение Габитова З.Г. » 10 фев 2016, 11:08

3-сө дәрес
Йыл миҙгелдәре. Күрһәтеү алмаштары.
Маҡсат: 1.” Йыл миҙгедрәре” темаһы буйынса уҡыусыларҙың һөйләү телмәре күнекмәләрен артабан үҫтереү.
2.Уҡыусыларҙың хәтерен, күҙәтеүсәнлеген үҫтереү.
3. Күрһәтеү алмаштары” темаһын системалаштырыу.
Уҡыусыларҙың эшмәкәрленең эш төрҙәре.
“Йыл миҙгелдәре” темаһы буйынса һөйләргә өйрәтеү. Тексты тасуири уҡыу. Тема буйынса тәҡдим ителгән эш төрҙәрен башҡарыу. Уҡыусыларҙың бер-береһе менән аралашыуы, бер-береһенә һорауҙар биреүҙәре. Башҡорт теленең үҙенсәлекле хәрефтәрен дөрөҫ яҙыу өҫтөндә эштәрҙе дауам итеү. Йомаҡтарҙың яуабын табыу, яңы һынамыштар менән танышыу.
Күрһәтеү алмаштары темаһын үҙләштереү.
Дәрес барышы
I. Артикуляцион күнегеү.
1. Башҡорт теленең үҙенсәлекле өндәрен әйттереү.
2. Бөгөнгө һауа торошо тураһында әңгәмә.
II. Өй эшен тикшереү.
1. 6-сы күнегеү дәфтәрҙәр йыйып алына.
2. 8-се күнегеү буйынса дүрт миҙгелгә ҡағылышлы шиғыр юлдарын ятлаусы уҡыусыларҙың һөйләүен тыңлап баһалау.
III. Белемде актуалләштереү.
1. Төркөмдә эш. Йомаҡтарҙың яуаптарын табыу:
1) Ем-ем итә,
Емелдәп китә.
2) Күктән килде, ергә китте.
3) Аллы-гөллө көйәнтәмде
Йылға аша ташланым.
4) Төн тыуҙыра, көн йыуҙыра.
5) Моронһоҙ турғай боҙҙо тишә.
Яуаптары: йәшен, йәйғор, ысыҡ, тамсы.
2. Яуаптарҙы тапҡандан һуң, һәр күренеш йылдың ҡайһы ваҡытында булыуы тураһында фекер алышыу. Уҡыусыларҙан белгән йомаҡтарын әйттереп, бергәләп яуаптарын эҙләү.
3. Экрандағы һынамыштарҙы (уҡыусыларға был яҙыуҙарҙың һынамыш булыуын әйтмәйбеҙ, сөнки уның һынамыш булыуын уларҙан әйттерү маҡсатын ҡуябыҙ).
Төнөн бәҫ төшһә, көндөҙ ҡар яумай.
Ағастар шаулаһа, буран булыуын көн.
4. Уҡыусыларҙан һынамыштар әйттереү.
IV. Теманы нығытыу.
1. 11, 13-сө күнегеүҙәр буйынса эш төрҙәре.
2. Уҡыусыларға һорау бирелә:
Был нимә?
Ошо ҡәләм менән нимә эшләп була?
3. Билдәләү алмаштары буйынса әйтелгәндәрҙе нығытыу (51-се биттәге ҡағиҙәне уҡыу).
4. 14-се күнегеү. Тексты уҡыу һәм билдәләү алмаштарын табыу. Текст буйынса фекер алышыу һәм һығымта эшләү.
5. 12-се күнегеү. “Минең яратҡан миҙгелем” темаһы буйынса проект эше ҡороу. Проект эшен башҡарыуҙы уҡытыусы аңлата һәм уҡыусылар төркөмдәрҙә үҙаллы башҡаралар.
1) Проект эше буйынса төркөмдәоҙең сығышы;
2) Иң яҡшы проект эшен билдәләү.
V. Рефлексив анализ. Баһалау.
VI. Өйгә эш:
VII. 1. 15-се күнегеү. Мәҡәлдәрҙе уҡыу һәм күсереп яҙыу.
2. Үҙ мәҡәлдәрен өҫтәп яҙыу.
3. Бер –нисә мәҡәлдең рус телендәге варианттарын табып яҙыу.
Габитова З.Г.
 
Сообщения: 822
Зарегистрирован: 23 янв 2012, 03:17

Re: Методическая копилка

Сообщение Габитова З.Г. » 10 фев 2016, 11:07

2- се дәрес
Ҡоштар – беҙҙең дуҫтарыбыҙ. Күрһәтеү алмаштары.
Маҡсат: 1. Йыл миҙгелдәре темаһы буйынса алған белемдәрен тәрәнәйтеү.
1. Тәбиғәткә ҡарата һаҡсыл ҡараш тәрбиәләү.
2. Күрһәтеү алмаштарын үҙләштереү.
Уҡыусыларҙың эшмәкәрленең эш төрҙәре.
Тексты тасуири итеп уҡырға өйрәнеү. Уҡыусыларҙың парҙар, төркөмдәр менән эшләүе. Текстың йөкмәткеһе буйынса фекер алышыу. Уҡыусыларҙың үҙ фекерҙәрен әйтеүе, һорауҙарға яуап биреү, үҙ аллы эштәр башҡарыу.
Күрһәтеү алмашын үҙ телмәрҙәрендә ҡулланыу күнекмәләрен башҡарыу.
Дәрес барышы
I. Артикуляцион күнегеү.
Сыбар балаҫтай
Аҡлан еҫтәре,
Аңҡымай хәҙер
Сәскә еҫтәре.
Йәй йәмле булһа,
Емеше менән,
Ә көҙ бик матур
Уңышы менән.
(С.Муллабаев).
1. Һәр миҙгел билдәләренә туҡталып китеү.
II. Өйгә бирелгән эште тикшереү.
1. Уҡыусыларҙың Х.Кәримдең “Минең илемдә” шиғырын тағы ла бер тапҡыр уҡып сығыуы.
2. 1-2 уҡыусының яттан һөйләүе.
3. Шиғырҙы яттан яҙыу.
4. Шиғырҙы уҡыусыларҙың тикшереп сығыуы.
5. Уҡыусыларҙың дәфтәрҙәрен алышыуы.
6. Бер-береһенең эшен баһалауы.
7. Шиғырҙы экранға сығарыу.
8. Критерийҙар:
1) Хатаһыҙ йә бер хата “5”;
2) 2-3 хата “4” билдәһе;
3) 4-6 хата “3” билдәһе.
9. Уҡыусыларҙың бер-береһенең эштәрен тикшереүе;
10. Баһалау.
11. Уҡытыусының йомғаҡлау һүҙе.
12. Шиғыр йөкмәткеһенән сығып, уҡыусыларҙың үҙ иле, йәғни Башҡортостан Респуюликаһында йәшәүҙәре тураһында әңгәмә.
13. 5-се күнегеү. Эш төрө:
1) Башҡортостан Республикаһы тураһында һорауҙарға яуап биреү;
2) Һорауҙар теҙмәһен дауам итеү өсөн уҡыусыларҙы төркөмдәр менән эшләтеү;
3) Төркөмдәр бер-береһенә Башҡортостан Республикаһы тураһында һорауҙар бирә һәм яуап улар тарафынан баһалана.
14. Теманы дауам иттереп, 7-се күнегеүҙе “Ғәҙелшә шарлауығы” тексын уҡыйбыҙ һәм ундағы һорау буйынса эшләйбеҙ.
III. Белемде актуалләштереү.
1. Уҡытыусы тарафынан уҡыусыларға “Башҡортостан” һүҙендәге һәр хәреф менән һүҙ уйларға тәҡдим ителә. Мәҫәлән, б- бал, а – алма, ш – шалҡан, ҡ – ҡорот , ҡош һ.б.
2. Уҡытыусы айырым иғтибарҙы ҡоштар һүҙенә бүлә һәм һәр миҙгелдә ҡоштарға нисек ярҙам итергә кәрәк, уларға ҡыш көндәрен нисек ауыр булыуын аңлата.
3. Уҡыусылар менән башҡорт телендә ҡош исемдәрен иҫкә төшөрөү, экран аша уларҙың һүрәттәрен күрһәтеү һәм тауыштарын тыңлатыу.
I. Яңы теманы аңлатыу.
1. 4-се күнегеү. “Ҡоштар – беҙҙең дуҫтарыбыҙ” тексы буйынса эш:
1) тексты тасуири итеп уҡытыусының уҡыуы;
2) текст ҡабул итеү өсөн еңел, шунң өсөн текст уҡыусылар тарафынан үҙ аллы уҡыла;
3) һорауҙарға яуап;
4) текстың йөкмәткеһен һөйләү;
2. Йомғаҡлау.
3. Эш дәфтәре буйынса эш төрҙәре.
4. 9-10-сы күнегеүҙәр.
II. Рефлексив анализ, баһалау.
III. Өйгә эш:
1. 6-сы күнегеү.
2. 8-секүнегеү.
Габитова З.Г.
 
Сообщения: 822
Зарегистрирован: 23 янв 2012, 03:17

Re: Методическая копилка

Сообщение Габитова З.Г. » 10 фев 2016, 11:06

ЙЫЛ МИҘГЕЛДӘРЕ
(10 дәрес)

“Йыл миҙгелдәре” темаһы буйынса уҡыусыларҙың йыл миҙгелдәре буйынса булған белемдәрен киңәйтеү. Бирелгән һүҙҙәр йыйылмаһынан, текстарҙың йөкмәткеһенә ҡарап, йыл миҙгелдәрен айырмаһын башҡорт телендә дөрөҫ, аныҡ итеп әйтә белеү, һәр миҙгел буйынса уҡыусыларҙың иркен һөйләй белеүҙәренә өлгәшеү. Өҫтәлмә сығанаҡтар ҡулланып, проект эше ҡора белеү. Үҙ аллы, индивидуаль, төркөм, парҙарҙа дөрөҫ итеп эшмәкәрлекте ойоштороу. Тәҡдим ителгән текстарҙа күтәрелгән проблемалар буйынса уртаҡ фекергә килеү өсөн бер-береңде тыңларға, үҙ фекереңде аңлайышлы итеп әйтергә һәм үҙ фекереңдең дөрөҫлөгөн иҫбат итергә өйрәнеү.
Грамматика буйынса алмаштарҙы үҙләштереү ҡаралған.

1. Беҙ тәбиғәт менән бергә. Һорау алмаштары……………………1 сәғәт
2. Ҡоштар – беҙҙең дуҫтарыбыҙ. Күрһәтеү алмаштары…………1 сәғәт
3. К.Ушинский “Дүрт теләк”. Күрһәтеү алмаштары…………………1 сәғәт
4. Ф. Рәхимғолова “Ҡайҙан белдең”. Билдәһеҙлек алмаштары……….1 сәғәт
5. Ҡыш яҡынлаша. Билдәләү алмаштары…………………………1 сәғәт
6. Т.ү. Инша. Йыл миҙгелдәре………………………………………1 сәғәт
7. Хаталар өҫтөндә эш…………………………………………………1 сәғәт
8. Л.Толстой “Бабай менән һыу инәһе”. Юҡлыҡ алмаштары. ….1 сәғәт
9.С. Әлибаев “Матур көн”. Үтелгәндәрҙе ҡабатлау………………1 сәғәт
10. Контроль диктант...…………………………………………………1 сәғәт
1-се дәрес
Беҙ тәбиғәт менән бергә.
Маҡсат: 1. Уҡыусыларҙың хәтерен, күҙәтеүсәнлеген үҫтереү.
2. Тәбиғәткә һөйү, һаҡсыл ҡараш тәрбиәләү.
3. Һорау алмаштары менән таныштырыу, уларҙы телмәрҙә дөрөҫ ҡуллана белергә өйрәтеү.
Уҡыусыларҙың эшмәкәрлегенең эш төрҙәре.
“Үҙем тураһында” темаһы буйынса һөйләү һәм яҙыу телмәрен артабан да үҫтереү. Уҡыусыларҙың тәбиғәт тураһында текстар уҡыуы, кеше һәм тәбиғәттең айырылғыһыҙ булыуы тураһында әңгәмәләшеүҙәре. Уҡыусының тәбиғәтте һаҡлау буйынса индергән өлөшө тураһында һөйләүе. Һүрәттәр, план буйынса һөйләргә өйрәнеү. Тема буйынса кроссврдтар сисеү. Н.Иҙелбаевтың “Дүрт миҙгел” шиғырын йөкмәткеһен үҙләштереү. Уҡыусыларҙың бер-береһен тыңлай, яңылыш фекергә ҡарата үҙ фекерҙәрен әйтә белеүҙәрен буйынса эш төрҙәре ойоштороу. Уҡыусы бәхәсләшә һәм үҙенең фекеренең дөрөҫлөгөн иҫбатлай алырға тейеш. Бер-береһе менән диалогка инеү һәм һорауҙарға яуап биреү.
Грамматика буйынса ҡылым темаһын ҡабатлау, нығытыу.

Дәрес барышы
I. 1. Артикуляцион күнегеү.
Ҡырҙар буш ҡала,
Ямғырҙар яуа,
Ерҙәр дымлана,
Был ҡай саҡ була?
(Ғ. Туҡай.)
1) Шиғыр юлдары буйынса фекер алышыу;
2) Бөгөнгө һауа торошо тураһында әңгәмә.
3) Көҙ билдәләрен һанап сығыу һәм йылдың башҡа билдәләре тураһында фекер алышыу.
4) экранда һәр миҙгелде сағылдырған һүрәттәр күрһәтеү һәм уларҙың үҙенсәлектәрен билдәләү.
II. Белемде актуалләштереү.
1. Йыл миҙгелдәре темаһы буйынса фекер алышыу.
2. Теманы аңлатыуҙы Н.Иҙелбаевтың “Дүрт миҙгел” тигән шиғыр менән нығытыу.
Яҙһылыуҙы алмаштырған
Йәмле йәй ҙә үтә икән,
Ерҙең йөҙөн алтынланған
Алтын көҙ ҙә етә икән.

Күктән ҡарап Ҡояш апай
Һаман алсаҡ көлә икән.
Атланып Аҡбуҙ атына,
Ҡыш бабай ҙа килә икән.

Йәшел, һары, ҡара ялан
Таң атҡансы ап-аҡ булған.
Ҡарар күҙҙең яуын алып,
Биҙәкләнеп тәҙрә туңған.
3. Дәреслектән 1-се күнегеүҙе уҡыу.
4. Тексты ролдәргә бүлеп уҡыу. Тема буйынса фекер алышыу.
5. Ребусты сисеү. Горизонталь буйынса килеп сыҡҡан һүҙ буйынса һөйләмдәр төҙөү, фекер алышыу һәм яңы темаға күсеү.
т а м с ы
с ә с к ә
б о л о т
ш и ш м ә
й ә й ғ о р
ү л ә н
т у п р а ҡ
Вертикаль буйынса:
1) Яҙ көнө ҡыйыҡтарҙан ... тама.
2) Байрамдарҙа кешеләр бер-берһенә нимә бүләк итәләр?
3) Күк йөҙөндә нимәләр йөҙә?
4) Родник һүҙенең тәржемәһе.
5) Көслө ямғырҙан һуң, күк йөҙөндә нимә барлыҡҡа килә?
6) Яҙын файҙалы нимәләр йыйырға кәрәк?
III. Яңы теманы аңлатыу.
1. 2-се күнегеүҙәге текст буйынса эш.
2. Текст йөкмәткеһен ҡабул итеү өҫтөндә эш:
1) Һүҙлек эше;
2) Уҡытыусының тасуири уҡыуы;
3) Уҡыусыларҙың үҙ аллы уҡыуы;
4) Текстан һуң бирелгән һорауҙарға яуап биреү.
3. Текстың планын төҙөү:
1) иҫән һау һәм матур йәшәү;
2) нисек йәшәргә һуң?
3) кеше уйлап сығарған нәмәләр;
4) уҡыусылар ярҙамы.
3. Текстың йөкмәткеһен план буйынса төркөмдәргә тапшырыла.
IV. Рефлексив анализ. Баһалау.
V. Өйгә эш:
3-сө күнегеү. Х.Кәримдең “Минең илемдә” шиғырын ятлау һәм яттан яҙырға әҙерләнеү.
Габитова З.Г.
 
Сообщения: 822
Зарегистрирован: 23 янв 2012, 03:17

Re: Методическая копилка

Сообщение Габитова З.Г. » 09 фев 2016, 14:20

11-се дәрес
Контроль диктант.
Маҡсат: 1. Уҡыусыларҙың белемен системалаштырыу.
2. Уҡыусыларҙын белемен баһалау.
Дәрес барышы
1. Яҙма эш дәфтәрҙәре таратыла. Дәфтәргә көндө, текст атамаһын яҙыу. Диктанттар йыйынтығынан (Ғәбитова З.М., Усманова М.Ғ. “Диктант һәм изложениелар йыйынтығы” - Өфө: Китап, 2010 йыл (уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәр өсөн.)
2. Төп өлөш:
3. 1) башта тексты тулы килеш уҡыу;
2) Һүҙлек эше: тирә-йүн, тирә яҡ;
3) уҡытыусының һәр һөйләмде әйттереп яҙҙырыуы;
4) тикшереү өсөн тексты тулы килеш уҡыу;
5) эштәрен үҙ аллы тикшереп сығыу;
6) өҫтәлмә эш:
а) яңғыҙлыҡ исемдәрҙең а:тына һыҙыу;
б) һорау һөйләм уйлап яҙыу.
4. Дәрес йомғаҡлана.
5. Дәфтәрҙәр йыйып алына.
Габитова З.Г.
 
Сообщения: 822
Зарегистрирован: 23 янв 2012, 03:17

Re: Методическая копилка

Сообщение Габитова З.Г. » 09 фев 2016, 14:18

10-сы дәрес.
Минең шәжәрәм. Үтелгәндәрҙе ҡабатлау.
Маҡсат: 1. Шәжәрә тураһында белгәндәрен системалаштырыу.
2. Дәреслектәге текстың йөкмәткеһен үҙләштереү. 3
3. Контроль диктантҡа әҙерләнеү.
Уҡыусыларҙың эшмәкәрлегенең эш төрҙәре.
“Үҙем тураһында” темаһы буйынса һөйләү һәм яҙыу телмәрен артабан да үҫтереү. Тема буйынса уҡыусыларҙың һүҙлек байлығын арттырыу. Уҡыусылар үҙҙәренең ғаилә традициялары, ата-бабалары, шәжәрәһе тураһында һөйләшеүҙәре. Тема буйынса тәҡдим ителгән материалдарҙы үҙләштереү. Тема буйынса иркен аралаша алыуҙары, өҫтәмә сығанаҡтар ҡулланып, үҙ шәжәрәләрен төҙөүҙөре. Уҡытыусы тарафынан әйттереп текстар яҙҙырыу.
Грамматика буйынса үтелгәндәрҙе ҡабатлау, нығытыу.

Дәрес барышы
I. Өйгә бирелгән эште тикшереү.
51-се күнегеү. Дәфтәрҙәрҙе йыйып алыу.
II. Белемде актуалләштереү.
1. Шиғыр юлдарын тасуири уҡыу.
Ҡырҙар буш ҡала,
Ямғырҙар яуа,
Ерҙәр дымлана,
Был ҡай саҡ була?
(Ғ. Туҡай.)
1. Һүҙҙәрҙе дөрөҫ итеп уҡыу: Көҙ, ҙур, рәсем, мәк, китап, парта, алмаш, шәжәрә, әсәй, йәй, йәйғор.
Яҙылған һүҙҙәрҙең ниндәй сер йәшерелгән? (Һүҙ ниндәй хәрефкә бөтә, киләһе һүҙ шул хәрефкә башлана).
2. Алмаш һәм шәжәрә һүҙенә уҡыусыларҙын иғтибарын йүнәлтеү һәм яңы темаға күсеү.
III. Яңы тема.
1. 49-сы күнегеү. И.Бураҡаев һ.б. “Башҡа халыҡтар шәжәрә яҙғанмы?” тексын уҡыу .
2. Текста ҡуйылған һорауға яуап биреү.
3. Шәжәрә тураһында әңгәмә һәм уҡыусыларҙың үҙ шәжәрәһе тураһында һөйләүе.
1) Уҡытыусынын алдан әҙерләп ҡуйған шәжәрәне күрһәтеүе һәм аңлатыуы;
2) Бергәләп уҡытыусының йә бер уҡыусының шәжәрәһен төҙөүе;
3) Йомғаҡлау . Нимә ул шәжәрә? тигән һорауға уҡыусыларҙың яуаптарын тыңлау.
4. 50-се күнегеү. Уҡыусыларҙың бер-береһе менән аралашыуын ойоштороу.
1) Күнегеүҙәге бирем буйынса класс менән берлектә эшләү;
2) Парҙар менән эш, һәр парға бер тема бирелә һәм улар шул тема буйынса аралашалар.
5. 43-сө биттәге һүҙҙәр менән эшләү.
6. Эш дәфтәрендәге эш төрҙәрен башҡарыу.
7. 52-се күнегеү өҫтөндә эш:
1) Һүҙлек эше;
2) Тексты уҡытыусының уҡыуы;
3) Уҡыусыларҙың үҙ аллы уҡыуы;
4) Сылбырлы уҡыу;
5) Текст йөкмәткеһен үҙләштереү өҫтөндә эшләү;
6) Тәбиғәт, тәбиғәтте һаҡлау буйынса фекер алышыу.
7) Текстың тәүге абзацын әйттереп яҙҙырыу;
8) Уҡыусыларҙың дәреслектән үҙҙәренең эштәрен тикшереүе;
9) Хаталар буйынса эш, баһалау.
IV. Рефлексив анализ. Баһалау.
V. Өйгә эш.
1. 52-се күнегеү. Тексты тасуири уҡыу.
2. Һуңғы өс һөйләмде ятларға.
Габитова З.Г.
 
Сообщения: 822
Зарегистрирован: 23 янв 2012, 03:17

Re: Методическая копилка

Сообщение Габитова З.Г. » 09 фев 2016, 14:17

9-сы дәрес
Артурҙын бер көнө. Зат алмаштары.
Маҡсат: 1. Текстың йөкмәткеһен үҙләштереү.
2. Текст йөкмәткеһенә нигеҙләнеп, уҡыусыларҙы үҙенең көн тәртибе тураһында һөйләргә өйрәтеү.
3. Зат алмаштары менән таныштырыу һәм уларҙы практикала дөрөҫ ҡулланырға өйрәтеү.
Уҡыусыларҙын эшмәкәрлегенен төрҙәре.
Тексты тасуири итеп уҡырға өйрәтеү. Текст буйынса эш төрҙәрен башҡарыу. Уҡыусыларҙың парҙар менән эшләүе. Тексты тасуири итеп уҡыу һәм текстың йөкмәткеһен һөйләргә өйрәтеү. Һәр уҡыусы үҙенең көн режимы тураһында һөйләй һәм бер-береһенә һорауҙар бирә, бер-береһенен эшен баһалайҙар.
Грамматика буйынса зат алмаштары темаһын үҙләштереү һәм уны ғәмәлдә ҡулланырға өйрәнеү.
Дәрес барышы
I. Артикуляцион күнегеү.
1) Башҡорт теленен үҙенсәлекле өндәрен дөрөҫ итеп әйтеү һәм бер-нисә уҡыусынан айырым әйттереү.
II. Белемде актуалләштереү.
1. Уҡытыусы экранда текст күрһәтелә һәм уҡытыусы тарафынан түбәндәге текст уҡыла. Текстың исеме үк тәҡдим иткән биремде башҡарыу.
Алмаш менән алмаштыр
“Трә-лә-лә, тр –лә-лә” тип йырлап, һикергеләп, ҡуян балаһы Етеҙ килеп сыҡты. Етеҙ әсәһенен тыуған көнөнә сәскә йыйырға китеп бара. Үҙенән-үҙе йырлағыһы килептора Етеҙҙен. Сөнки әсәһе Етеҙгә кисә гкнә яны уүлдәк, салбар алып бирҙе. Етеҙ йүгерә-һикерә атлаған һайын, ҡулындағы кәрзинә елп-елп итә.
Етеҙ йырлай-йырлай атлауын белә. Ҡыуанырлыҡ та шул! Бөтә туғандары, ышанып, Етеҙгә ҙур йомош ҡушты.
-Һин, Етеҙ, беҙҙен арала ин ҡыйыу. Бүләккә сәскәләр генә алып ҡайт инде! – тинеләр. (Ф.Туғыҙбаева.)

2.Текст йөкмәткеһен үҙләштереү өҫтөндә эш:
1) Һүҙлек өҫтөндә эш;
2) Текстын йөкмәткеһен һөйләү;
3) Төркөмдә эшләү. Текстағы ҡайһы бер һүҙҙәрҙе алмаш менән алыштырыу;
4) Дөрөҫ вариант тәҡдим итеү һәм уҡыусыларҙың бер-береһенең эшен тикшереүе;
5) Йомғаҡлау һәм яңы темаға күсеү.
III. Яңы тема.
1. Уҡытыусынын инеш һүҙе.
2. 41-се биттәге ҡағиҙәне уҡыу һәм һығымта эшләү.
3. 45-се күнегеү. “Артурҙын бер көнө” тексы өҫтөндә эш:
1) Һүҙлек эше: һәр көн, урын йыйыу;
2) Тексты үҙаллы уҡыу;
3) Тексты бер уҡыусының тасуири уҡыуы;
4) Биремдәге эш төрҙәрен башҡарыу;
5) 40-сы биттәге һүрәттәрҙе файҙаланып, уҡыусыларҙын үҙҙәренең көн режимы тураһында һөйләүе.
IV. Белемде нығытыу.
1. 46-сы күнегеү.
2. 47-се күнегеү. Уҡыусыларҙың диалогта ниндәй һүҙҙәргә иғтибар итеүҙәре һәм һығымта эшләүҙәре.
3. Эш дәфтәре буйынса эш төрө.
4. 48-се күнегеү.
V. Рефлексив анализ. Баһалау.
VI. Өйгә эш:
1. 51-се күнегеү.
2. Рус телендәге варианттар менән 2 мәҡәл өҫтәп яҙырға.
Габитова З.Г.
 
Сообщения: 822
Зарегистрирован: 23 янв 2012, 03:17

Re: Методическая копилка

Сообщение Габитова З.Г. » 09 фев 2016, 14:16

8-се дәрес
Й.Солтанов “Башҡортостан флагы”. Сифат.
Маҡсат: 1. Уҡыусыларҙы дәүләт символдары менән таныштырыу.
2.Тема буйынса уҡыусыларҙын аралашыу күнекмәләрен үҫтереү.
1. Сифат темаһын нығытыу, уларҙы телмәрҙә дөрөҫ ҡуллана белеү.
Уҡыусыларҙың эшмәкәрлегенең эш төрҙәре.
“Үҙем тураһында” темаһы буйынса һөйләү һәм яҙыу телмәрен артабан да үҫтереү. Башҡортостан Республикаһының Дәүләт флагы тураһындағы Положение менән танышыу. Дәүләт флагын ҡулланыу тәртибе тураһында мәғлүмәт алыу. Й.Солтанов “Башҡортостан флагы” шиғырының йөкмәткеһен үҙләштереү.
Грамматика буйынса ҡылым темаһын ҡабатлау, нығытыу.

Дәрес барышы
I. Артикуляцион күнегеү.
Башҡорт теленең үҙенсәлекле өндәрен уҡыу.
II. Белемде актулләштереү.
1. Ғ. Ғүмәрҙен шиғырын уҡыу.
Башҡортостан, һин бит беҙҙен
Тыуған-үҫкән илебеҙ.
Беҙгә икмәк, өй биргән,
Һыуын эскән еребеҙ.
2. Шиғырҙың төп темаһын билдәләү. Тема буйынса әнгәмә ойоштороу.
III. Проблемалы ситуация тыуҙырыу.
1. Дәүләт символдары тураһында, һеҙ нимәләр әйтә алаһығыҙ?
2. Уҡыусылар менән әңгәмә ойошторғандан һуң, уҡытыусының йомғаҡлап ҡуйыуы.
IV. Яны тема.
1. Уҡытыусының инеш әнгәмәһе.
Һәр дәүләттен үҙенен символдары бар. Улар бөтә донъяла ул илден исемен һәм унын бөтә сәйәси үҙенсәлектәрен белдерәләр. Беҙҙен Рәсәйҙен дә үҙенен дәүләт символдары бар.
- Уҡыусылар, дәүләт символдарына нимәләр инә? (Уҡыусыларҙын яуаптары).
- Уҡыусылар, һеҙҙен белеүегеҙсә, Башҡортостаныбыҙҙын үҙаллылығын билдәләүсе символдар бар. Улар – Дәүләт гербы, Дәүләт флагы, Дәүләт гимны.
Дәүләт флагы өс төҫтә. Төҫтәр беҙҙен шартлы билдәләр. Флагтын күк төҫө – республика халҡынын сафлығы, изгелекле булыуы һәм яҡты хыялдарынын сағылышы. Аҡ төҫ – халыҡтын тыныслыҡ һөйөүе, асыҡ йөҙлөлөгө, үҙ-ара хеҙмәттәшлеккә ынтылып тороуы һәм яҡты киләсәккә өмөтө. Йәшел төҫ – азатлыҡтын үҙгәрешһеҙ, мәнге булыуы.
2. Уҡыусыларҙан яңы теманы билдәләтеп һәм Й.Солтанов “Башҡортостан флагы” шиғырының йөкмәткеһен үҙләштереү.
3. Й.Солтанов тураһында белешмә.
Йыһат Әҙһәм улы Солтанов 1932 йылдын 3 декабрендә Ырымбур өлкәһенен Зианчура районы Сәнкем-Биктимер ауылында колхозсы ғаиләһендә тыуған. Башланғыс мәктәпте уҡып бөткәндән һун, колхозда эшләй башлай. 1950-1952 йылдарҙа Ырымбур өлкә ауыл хужалығы мәктәбендә уҡый. 1952 йыл хәрби хеҙмәткә алына. 1956 йылға тиклем Балтик флотында матрос булып хеҙмәт итә. Унан ҡайтҡас, Ағиҙел йылға пароходсьвоһында эшләй. Һуңынан тыуған яғында “Һаҡмар” колхозында эшләгән сағында ситтән тороп урта мәктәпте тамамлай. 1969 йылда, ситтән тороп уҡып, Октябрҙең 40 йыллығы исемендәге Башҡорт дәүләт университетынын филологик факультетын тамамлай. 1965-1969 йылдарҙа “Һәнәк”, “Башҡортостан ҡыҙы” журналдары редакцияларында эшләй, унан һуң “Ағиҙел” журналы редакцияһына күсерелә. Хәҙерге көндә ул - профессиональ яҙыусы.
Йыһат Солтановнтың тәүге шиғыры 1953 йылда – “Ағиҙел”, ә хикәйәһе 1957 йылда “Пионер” журналы биттәрендә донъя күрә. Ул шунан башлап поэзия һәм проза жанрында ла актив эшләй.
V. Теманы нығытыу.
1. Й.Солтанов “Башҡортостан флагы” шиғыры өҫтөндә эш.
1) Һүҙлек эше (ете суғы, елберләгән, балҡый).
2) Уҡытыусының тасуири уҡыуы;
3) Шиғырҙың йөкмәткеһе уҡыусылар өсөн ҡабул итеүгә енел, тәржемә кәрәкмәйәсәк.
4) Уҡыусыларҙың тасуири уҡыуҙары;
5) Дәреслектәге биремдәр буйынса эш төрҙәре ойоштороу.
6) Флагтың төҫтәре буйынса әнгәмә ойоштороу барышында грамматик темаға алып килеү.
7) Йомғаҡлау: шулай итеп, беҙ һеҙҙең менән Башҡортостан Республикаһының Дәүләт флагына арналған шиғыр менән таныштыҡ. Унда флагтың һәр төҫөнә аңлатма бирелә. Флагта төшөрөлгән ҡурай һүрәте бик тәрән мәғәнәгә эйә. Ул халҡыбыҙҙын ете ырыу дуҫлығы, республикала бик күп халыҡтарҙың дуҫлығын анлата.
2. Сифат темаһын нығытыу өсөн 35-се биттәге ҡағиҙәне ҡабатлау.
1) 34-35-се күнегеүҙәр өҫтәндә эшләү;
VI. Рефлексив эшмәкәрлек, баһалау.
VII. Өйгә эш:
1) 35-се күнегеү. Әкиәтте тасуири уҡыу.
2) Тасуири уҡыу һәм сифат булған һөйләмдәрҙе күсереп яҙыу.
3) Әкиәттең йөкмәткеһен һөйләргә өйрәнеү.
Габитова З.Г.
 
Сообщения: 822
Зарегистрирован: 23 янв 2012, 03:17

Re: Методическая копилка

Сообщение Габитова З.Г. » 09 фев 2016, 14:14

8-се дәрес
Й.Солтанов “Башҡортостан флагы”. Сифат.
Маҡсат: 1. Уҡыусыларҙы дәүләт символдары менән таныштырыу.
2.Тема буйынса уҡыусыларҙын аралашыу күнекмәләрен үҫтереү.
1. Сифат темаһын нығытыу, уларҙы телмәрҙә дөрөҫ ҡуллана белеү.
Уҡыусыларҙың эшмәкәрлегенең эш төрҙәре.
“Үҙем тураһында” темаһы буйынса һөйләү һәм яҙыу телмәрен артабан да үҫтереү. Башҡортостан Республикаһының Дәүләт флагы тураһындағы Положение менән танышыу. Дәүләт флагын ҡулланыу тәртибе тураһында мәғлүмәт алыу. Й.Солтанов “Башҡортостан флагы” шиғырының йөкмәткеһен үҙләштереү.
Грамматика буйынса ҡылым темаһын ҡабатлау, нығытыу.

Дәрес барышы
I. Артикуляцион күнегеү.
Башҡорт теленең үҙенсәлекле өндәрен уҡыу.
II. Белемде актулләштереү.
1. Ғ. Ғүмәрҙен шиғырын уҡыу.
Башҡортостан, һин бит беҙҙен
Тыуған-үҫкән илебеҙ.
Беҙгә икмәк, өй биргән,
Һыуын эскән еребеҙ.
2. Шиғырҙың төп темаһын билдәләү. Тема буйынса әнгәмә ойоштороу.
III. Проблемалы ситуация тыуҙырыу.
1. Дәүләт символдары тураһында, һеҙ нимәләр әйтә алаһығыҙ?
2. Уҡыусылар менән әңгәмә ойошторғандан һуң, уҡытыусының йомғаҡлап ҡуйыуы.
IV. Яны тема.
1. Уҡытыусының инеш әнгәмәһе.
Һәр дәүләттен үҙенен символдары бар. Улар бөтә донъяла ул илден исемен һәм унын бөтә сәйәси үҙенсәлектәрен белдерәләр. Беҙҙен Рәсәйҙен дә үҙенен дәүләт символдары бар.
- Уҡыусылар, дәүләт символдарына нимәләр инә? (Уҡыусыларҙын яуаптары).
- Уҡыусылар, һеҙҙен белеүегеҙсә, Башҡортостаныбыҙҙын үҙаллылығын билдәләүсе символдар бар. Улар – Дәүләт гербы, Дәүләт флагы, Дәүләт гимны.
Дәүләт флагы өс төҫтә. Төҫтәр беҙҙен шартлы билдәләр. Флагтын күк төҫө – республика халҡынын сафлығы, изгелекле булыуы һәм яҡты хыялдарынын сағылышы. Аҡ төҫ – халыҡтын тыныслыҡ һөйөүе, асыҡ йөҙлөлөгө, үҙ-ара хеҙмәттәшлеккә ынтылып тороуы һәм яҡты киләсәккә өмөтө. Йәшел төҫ – азатлыҡтын үҙгәрешһеҙ, мәнге булыуы.
2. Уҡыусыларҙан яңы теманы билдәләтеп һәм Й.Солтанов “Башҡортостан флагы” шиғырының йөкмәткеһен үҙләштереү.
3. Й.Солтанов тураһында белешмә.
Йыһат Әҙһәм улы Солтанов 1932 йылдын 3 декабрендә Ырымбур өлкәһенен Зианчура районы Сәнкем-Биктимер ауылында колхозсы ғаиләһендә тыуған. Башланғыс мәктәпте уҡып бөткәндән һун, колхозда эшләй башлай. 1950-1952 йылдарҙа Ырымбур өлкә ауыл хужалығы мәктәбендә уҡый. 1952 йыл хәрби хеҙмәткә алына. 1956 йылға тиклем Балтик флотында матрос булып хеҙмәт итә. Унан ҡайтҡас, Ағиҙел йылға пароходсьвоһында эшләй. Һуңынан тыуған яғында “Һаҡмар” колхозында эшләгән сағында ситтән тороп урта мәктәпте тамамлай. 1969 йылда, ситтән тороп уҡып, Октябрҙең 40 йыллығы исемендәге Башҡорт дәүләт университетынын филологик факультетын тамамлай. 1965-1969 йылдарҙа “Һәнәк”, “Башҡортостан ҡыҙы” журналдары редакцияларында эшләй, унан һуң “Ағиҙел” журналы редакцияһына күсерелә. Хәҙерге көндә ул - профессиональ яҙыусы.
Йыһат Солтановнтың тәүге шиғыры 1953 йылда – “Ағиҙел”, ә хикәйәһе 1957 йылда “Пионер” журналы биттәрендә донъя күрә. Ул шунан башлап поэзия һәм проза жанрында ла актив эшләй.
V. Теманы нығытыу.
1. Й.Солтанов “Башҡортостан флагы” шиғыры өҫтөндә эш.
1) Һүҙлек эше (ете суғы, елберләгән, балҡый).
2) Уҡытыусының тасуири уҡыуы;
3) Шиғырҙың йөкмәткеһе уҡыусылар өсөн ҡабул итеүгә енел, тәржемә кәрәкмәйәсәк.
4) Уҡыусыларҙың тасуири уҡыуҙары;
5) Дәреслектәге биремдәр буйынса эш төрҙәре ойоштороу.
6) Флагтың төҫтәре буйынса әнгәмә ойоштороу барышында грамматик темаға алып килеү.
7) Йомғаҡлау: шулай итеп, беҙ һеҙҙең менән Башҡортостан Республикаһының Дәүләт флагына арналған шиғыр менән таныштыҡ. Унда флагтың һәр төҫөнә аңлатма бирелә. Флагта төшөрөлгән ҡурай һүрәте бик тәрән мәғәнәгә эйә. Ул халҡыбыҙҙын ете ырыу дуҫлығы, республикала бик күп халыҡтарҙың дуҫлығын анлата.
2. Сифат темаһын нығытыу өсөн 35-се биттәге ҡағиҙәне ҡабатлау.
1) 34-35-се күнегеүҙәр өҫтәндә эшләү;
VI. Рефлексив эшмәкәрлек, баһалау.
VII. Өйгә эш:
1) 35-се күнегеү. Әкиәтте тасуири уҡыу.
2) Тасуири уҡыу һәм сифат булған һөйләмдәрҙе күсереп яҙыу.
3) Әкиәттең йөкмәткеһен һөйләргә өйрәнеү.
Габитова З.Г.
 
Сообщения: 822
Зарегистрирован: 23 янв 2012, 03:17

Пред.След.

Вернуться в Сообщество учителей башкирского и других родных языков и литератур

Кто сейчас на конференции

Сейчас этот форум просматривают: нет зарегистрированных пользователей и гости: 1

cron